Opłacanie składki na Fundusz Pracy jest obowiązkiem każdego pracodawcy. Potocznie przyjęło się mówić, że składka na ten fundusz wynosi 2,45% podstawy wymiaru stawki, jednakże w praktyce wynosi ona 1% a pozostałe 1,45% przypada na Fundusz Solidarnościowy. Wysokość składki na FP ustalana jest na podstawie kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wynoszące w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Jednak są przypadki, w których składka na Fundusz Pracy nie musi być opłacana.
Kiedy pracodawca jest zwolniony z opłacania składki na FP w 2024 r.?
Zgodnie z przepisami prawa, rozróżnia się 7 przypadków, kiedy to pracodawca zwolniony jest z obowiązku opłacania składki FP za pracownika.
- Pracownik zarabia mniej niż minimalne wynagrodzenie (w 2024 roku to 4 242,00 zł w okresie styczeń - czerwiec i 4 300,00 zł w okresie lipiec - grudzień), chyba że podjął się dodatkowej pracy i w takim przypadku wynagrodzenia sumują się i jeśli przekroczą granicę minimalnego wynagrodzenia, to pracodawca nie jest zwolniony z odprowadzania składek na FP.
- W firmie pracuje kobieta, która ukończyła 55. rok życia i/lub mężczyzna, który ukończył 60 lat. Niezależnie od osiągniętego dochodu nie ma konieczności za takie osoby odprowadzać składki na FP. Zwolnienie od opłacania FP przysługuje od pierwszego dnia miesiąca po ukończeniu odpowiednio 55 lub 60 lat.
- W przypadku, gdy pracownik ukończył 50 rok życia i jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a przed zatrudnieniem był zarejestrowany jako bezrobotny przez okres dłuższy niż 30 dni. Wówczas przysługuje pracodawcy zwolnienie z opłacania FP na okres 12 miesięcy.
- Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą. W przypadku opłacenia składki na preferencyjnych zasadach w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia przedsiębiorca nie ma konieczności opłacenia składki na FP (o ile przedsiębiorca opłaca je od podstawy standardowej - nie wyższej od pensji minimalnej), ponieważ podstawą wymiaru jest niższe niż minimalne wynagrodzenie. Zasada ta dotyczy również osób korzystających z ulgi mały ZUS plus - gdy podstawa jest niższa od minimalnej krajowej, to składki na FP opłacać nie trzeba. Najczęściej kwota podstawy wymiaru składki dla przedsiębiorcy wynosi 60% przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia i jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia - wtedy przedsiębiorcy są zobowiązani odprowadzić składkę na Fundusz Pracy.
- Jeżeli pracodawca zatrudnia tylko na podstawie umowy zlecenia i nie zatrudnia żadnego pracownika na podstawie umowy o pracę, to w takim przypadku nie ma obowiązku opłacania składki na FP. Co ważne, w tej sytuacji przedsiębiorca w dalszym ciągu musi zapłacić składkę na FP za siebie, jeżeli nie spełnia innych warunków do zwolnienia.
- Za pracowników, którzy powracają po urlopie macierzyńskim lub wychowawczym, pracodawcy przez okres 36 miesięcy nie mają obowiązku odprowadzenia składki na FP. Warto dodać, że jeśli pracownik powraca z macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego w trakcie miesiąca, to za ten miesiąc składkę należy naliczyć, zwolnienie bowiem przysługuje za pełne miesiące kalendarzowe.
- Za zatrudnionych bezrobotnych, skierowanych do pracy z urzędu pracy, którzy w dniu zatrudnienia nie ukończyli 30. roku życia. Okres zwolnienia opłacania składki na FP wynosi 12 miesięcy, liczonych począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę.
Przykłady
Przykład 1.
Pan Zbigniew w styczniu rozpoczął pracę w sklepie spożywczym na pół etatu za 2 800,00 zł w oparciu o umowę o pracę. Po tygodniu postanowił dorobić i zatrudnił się jako kurier na umowę zlecenie i zarabia miesięcznie w zależności od zleconych prac około 1 800 zł. Czy w takim przypadku pracodawca musi odprowadzić składkę na Fundusz Pracy?
Tak, minimalne wynagrodzenie przy pełnym etacie od stycznia do czerwca wynosi 4 242,00 zł brutto. W tym przypadku dodajemy dochód wynikający z umowy zlecenia czyli 2 800,00 zł + 1 800,00 zł = 4 600,00 zł, czyli więcej niż minimalne wynagrodzenie. W takim przypadku zarówno pracodawca, jak i zleceniodawca muszą odprowadzić składkę do FP.
Przykład 2.
Pani Małgorzata wróciła po urlopie wychowawczym do pracy, w której zarabiała 4 500,00 zł brutto w oparciu o umowę o pracę. Miesiąc później pracodawca zlecił pani Małgorzacie dodatkową pracę z tytułu umowy zlecenie na kwotę 400,00 zł miesięcznie. Czy w takim przypadku pracodawca pani Małgorzaty jest zwolniony z opłacenia składki na FP?
Nie. Mimo, że pani Małgorzata wróciła z urlopu wychowawczego i była zatrudniona w oparciu o umowę o pracę, pracodawca jest zobowiązany opłacić składkę na Fundusz Pracy z tytułu umowy zlecenie. W przypadku umowy zlecenie pracodawcę nie obowiązuje zasada o zwolnieniu z opłacania składki za pracownika powracającego z urlopu wychowawczego.
Składka na Fundusz Pracy obowiązuje każdego pracodawcę. Jednak w przypadkach takich, jak wymienione powyżej, tego obowiązku nie ma. Należy pamiętać o dwóch istotnych kwestiach, które często decydują o tym, czy należy opłacić składkę na FP - jest to kwota minimalnego wynagrodzenia oraz rodzaj umowy zawarty między pracodawcą a zatrudnionym.
