Formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie

Każdy przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie własnej działalności gospodarczej musi podjąć decyzję, w jaki sposób będzie rozliczał podatek dochodowy. Polski Ład, który wszedł w życie wraz z początkiem 2022 roku wprowadził wiele zmian w zakresie każdej z form opodatkowania. Wybór formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie warto poprzedzić analizą każdej z nich. 

Wysokość składki ZUS a formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie

Prowadzenie własnej firmy wiąże się z obowiązkiem opłacania składek ZUS, które dzielą się na składki społeczne oraz zdrowotne. W kontekście Polskiego Ładu, warto zaznaczyć, iż na wysokość opodatkowania wpływ mają wyłącznie społeczne. 

Wysokość składek społecznych w 2022 roku:

1. mały ZUS:

1. Składki społeczne z ub. chorobowym (pełne składki społeczne) - 285,71 zł,
2. Składki społeczne bez ub. chorobowego - 263,59 zł,
3. Fundusz pracy - 0 zł.

2. duży ZUS:

1. Składki społeczne z ub. chorobowym (pełne składki społeczne) - 1124,23 zł,
2. Składki społeczne bez ub. chorobowego - 1037,18 zł,
3. Fundusz pracy - 87,05 zł.

Ryczałt ewidencjonowany

W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego wysokość składki zdrowotnej zależna jest zarówno od uzyskanego przychodu oraz od przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS. Przykładowo do wyliczenia składki zdrowotnej za styczeń należy wziąć pod uwagę przychód ze stycznia.

Od 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla ryczałtowców wynosi 9%, przy czym wyróżniamy podstawy jej wymiaru. Podstawa wynosi natomiast:

• 60% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach nieprzekraczających 60 tys. zł; 
• 9% * 60% * średnie miesięczne wynagrodzenie za kwartał;
• 100% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach w przedziale od 60 tys. zł do 300 tys. zł;
• 9% * średnie miesięczne wynagrodzenie za kwartał;
• 180% przeciętnego wynagrodzenia przy rocznych przychodach przekraczających 300 tys. zł.
• 9% * 180% * średnie miesięczne wynagrodzenie za kwartał;

Pod warunkiem, że przedsiębiorca na ryczałcie przez cały poprzedni rok prowadził działalność opodatkowaną skalą podatkową, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ma on możliwość opłacania stałej wartości składki zdrowotnej w trakcie roku. 

W takiej sytuacji, podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi kwota przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszona o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, pod warunkiem, że nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu.  

Podatek liniowy 

W przypadku podatku liniowego podstawą obliczenia składki zdrowotnej będzie dochód za miesiąc poprzedni pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne.

Co ważne, w tym przypadku mamy również do czynienia z tzw. składką minimalną, co oznacza, iż kwota składki zdrowotnej nie może być kwotą niższą niż 9% minimalnego wynagrodzenia w danym roku. W 2022 roku pensja minimalna wynosi 3010 zł, a to daje nam minimalną składkę zdrowotną w wysokości 270,90 zł.

Zasady ogólne

Na wysokość składki zdrowotnej, w przypadku skali podatkowej, ma wpływ zarówno dochód, jak również składki na ubezpieczenie społeczne. W przypadku tej formy opodatkowania, sposób obliczania składki zdrowotnej odróżnia się od podatku liniowego wyłącznie wysokością opodatkowania, ponieważ podczas rozliczania się na zasadach ogólnych wynosi ona 9% podstawy opodatkowania. 

Tak samo, jak w przypadku podatku liniowego, skala podatkowa posiada składkę minimalną wynoszącą w 2022 roku 270,90 zł.

Jak można zauważyć, forma opodatkowania ma duży wpływ na wysokość składki zdrowotnej opłacanej przez przedsiębiorców.  

Jak obliczyć podatek dochodowy?

Składka zdrowotna to jednak tylko część tego, z czym musi się liczyć przedsiębiorca. Równie istotna przy wyborze formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie jest kwestia obliczania podatku dochodowego.

Ryczałt ewidencjonowany

Ryczałt ewidencjonowany to jedna z prostszych form opodatkowania działalności, głównie dlatego, iż w jego przypadku zaliczka na podatek obliczana jest od wysokości uzyskanego przychodu, pomniejszona wyłącznie o składki społeczne. W tym przypadku nie odliczamy od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodu. 

W 2022 roku stawki ryczałtu (w zależności od rodzaju prowadzonej działalności) wynoszą: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3%, 2%. Opis działalności obejmujący dane stawki ryczałtu znajduje się w artykule: Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawki 2022.

Podatek liniowy

Podstawę do obliczenia podatku, w przypadku rozliczania się za pomocą podatku liniowego, stanowi dochód tj. przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne. Stawką podatku wynosi 19% bez względu na wysokość wypracowanego dochodu.

Zasady ogólne 

Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych wyróżniamy dwie stawki podatku. Stawka, z której przedsiębiorca może skorzystać zależna jest od uzyskanego dochodu (tak jak w przypadku podatku liniowego jest to przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania i zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne). 

Polski Ład zmienił dotychczasowe limity oraz wysokość kwoty wolnej od podatku. Aktualnie:

• dochód do 30 000 zł zwolniony jest z opodatkowania - tj. wysokość podatku wynosi 0 zł,
• dochód od 30 001 zł do 120 000 zł opodatkowany jest stawką 17%, a wysokość podatku pomniejszona jest o kwotę zmniejszającą podatek, czyli 30 000 * 17% (tj. 5 100 zł),
• dochód powyżej 120 001 opodatkowany jest stawką 32%, a wysokość podatku w tym przypadku wynosi: (20 400 zł* - 5 100 zł) + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.

Jeżeli dochód nie przekroczy limitu 120 000 zł, opodatkowany jest stawką 17%, a nadwyżka ponad kwotę limitu – stawką 32%. Co ważne, w przypadku skali podatkowej występuje jeszcze pojęcie „kwoty wolnej od podatku”, która wynosi 30 000 zł. Jest to wysokość dochodu całkowicie zwolniona z podatku i nie występuje ani na ryczałcie, ani na podatku liniowym – te formy opodatkowania nie mogą z niej skorzystać.

Ulga dla klasy średniej

Nowy Ład wprowadził również tzw. ulgę dla klasy średniej, która dodatkowo obniża wysokość podatku. Z ulgi tej mogą stosować wyłącznie przedsiębiorcy rozliczający się za pomocą skali podatkowej, a których dochód roczny mieści się w przedziale między 68 412 zł a 133 692 zł.

Wzór na wysokość ulgi: 

• w przypadku dochodu od 68 412 zł do 102 588 zł - (A x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17
• w przypadku dochodu od 102 588,01 zł do 133 692 zł - (A x (–7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17

A podane w powyższych wzorach to suma przychodów w danym roku z działalności pomniejszonych o koszty jego uzyskania (z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne).

Wybór formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie powinien zostać przeanalizowany, biorąc pod uwagę powyższe kwestie, w odniesieniu do swojej działalności oraz sytuacji. 

Kalkulator formy opodatkowania 2022

Eksperci wFirma.pl przygotowali kalkulator Polskiego Ładu, który umożliwia wykonanie symulacji dotyczących wysokości składek i wysokości podatku dochodowego. Zachęcamy do skorzystania i wyboru najkorzystniejszej formy opodatkowania działalności w Polskim Ładzie.