Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego

Podstawowym źródłem rzetelnych informacji na temat sytuacji majątkowej oraz finansowej przedsiębiorstwa jest sprawozdanie finansowe. Pewna grupa podatników jest zobowiązana przez przepisy ustaw nie tylko do sporządzania sprawozdania finansowego, lecz także do przesyłania go właściwym organom państwowym. W dzisiejszym artykule zajmiemy się odpowiedzią na pytanie - jakie są konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego do odpowiednich urzędów. 

Sporządzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Cała procedura związana ze sprawozdaniem finansowym jednostki zamyka się w trzech podstawowych krokach: sporządzenie, zatwierdzenie oraz złożenie.

Jeżeli zatem chodzi o pierwszy krok, tj. sporządzenie sprawozdania finansowego, należy wskazać, że zgodnie z art. 52 ustawy o rachunkowości sporządzenie rocznego sprawozdania powinno nastąpić nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego, którym co do zasady jest ostatni dzień roku kalendarzowego. W rezultacie w tym terminie muszą zostać sporządzone wszystkie elementy sprawozdania, czyli bilans, rachunek zysków i strat, informacje dodatkowe oraz wyjaśnienia i zestawienia zmian w kapitale. Sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności jednostki sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej.

Następnie sprawozdanie finansowe jest podpisywane przez upoważnione w firmie osoby. Data podpisania uznawana jest za ostateczną datę jego sporządzenia. Co więcej, złożenie podpisu pod sprawozdaniem jest równoznaczne z przyjęciem odpowiedzialności przez osobę podpisującą za jego prawidłowość i rzetelność. 

Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzyma informacje o zdarzeniach, które mają na nie istotny wpływ lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych. Terminem granicznym, do którego możliwe są korekty w sporządzonym sprawozdaniu finansowym oraz zapisy w księgach rachunkowych danego roku obrotowego, jest data zatwierdzenia sprawozdania finansowego.

W dalszej kolejności roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez właściwy organ danej jednostki najpóźniej w terminie sześciu miesięcy od dnia bilansowego.

Złożenie sprawozdania finansowego do właściwych organów

Podatnicy zobowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują je do urzędu skarbowego wraz ze sprawozdaniem z badania, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki dodatkowo przekazują odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia sprawozdania z badania nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.

Przykład 1.

Rok obrotowy przedsiębiorstwa pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Oznacza to, że sprawozdanie finansowe za 2017 r. powinno zostać sporządzone i podpisane do 31.03.2018 r. Zatwierdzenie sprawozdania musi nastąpić do 30.06.2018 r. Ponadto sprawozdanie musi zostać przekazane do urzędu skarbowego do 10.07.2018 r. 

Przedsiębiorca musi pamiętać, że sprawozdanie należy złożyć nie tylko do urzędu skarbowego, lecz także do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgodnie z przepisami o rachunkowości złożenie sprawozdania finansowego do sądu rejestrowego wraz ze sprawozdaniem z badania oraz odpisem uchwały zatwierdzającej to sprawozdanie powinno nastąpić w ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Odnosząc się zatem do przykładu przedstawionego powyżej, przedsiębiorca musi złożyć zatwierdzone sprawozdanie finansowe do sądu rejestrowego do 15.07.2018 r. 

Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego w terminie

W przypadku nieprzekazania sprawozdania finansowego właściwym organom przedsiębiorca musi liczyć się z możliwością poniesienia określonych konsekwencji. Jeżeli odpowiednie dokumenty nie zostaną złożone w urzędzie skarbowym, podmiot ponosi odpowiedzialność na gruncie Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie bowiem z art. 80b kks, kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Grzywna za wykroczenie skarbowe polegające na niewykonaniu tych obowiązków może wynieść od 1/10 minimalnego wynagrodzenia do jego 20-krotności, w zależności od stanu rodzinnego i majątkowego sprawcy, jego dochodów i możliwości zarobkowych.

Ukarana może zostać osoba odpowiedzialna za realizację tych obowiązków (z reguły kierownik jednostki, np. prezes zarządu). W myśl art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada jak sprawca także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej.

Odpowiedzialności oraz kary grzywny można uniknąć dzięki instytucji czynnego żalu przewidzianej w art. 16 Kodeksu karnego skarbowego. W myśl tego przepisu nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Należy zatem sporządzić czynny żal oraz dołączyć do niego sprawozdanie finansowe.

Natomiast w przypadku gdy przedsiębiorca nie złoży sprawozdania finansowego do właściwego sądu rejestrowego, zastosowanie znajdą przepisy ustawy o rachunkowości. Otóż w myśl art. 79 ustawy karze grzywny bądź karze ograniczenia wolności podlega ten, kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków, nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia lub nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym.