Zawieszenie działalności gospodarczej a zwrot podatku VAT

Podatnicy VAT czynni składają deklaracje bez względu na to, czy w danym okresie rozliczeniowym wykonywali jakąś czynność podlegającą opodatkowaniu lub czy realizowali zakupy uprawniające do odliczenia podatku naliczonego, czy też nie. Wówczas deklaracje składane są za okresy miesięczne lub kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym następnym miesiącu lub kwartale rozliczeniowym. Natomiast art. 14a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.) zezwala na wstrzymanie obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej VAT na okres zawieszenia działalności gospodarczej. Jednak uprzednio należy zgłosić w urzędzie skarbowym chęć zwolnienia z VAT na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Okres zawieszenia działalności gospodarczej

Podatnik sam ustala od kiedy i na ile chce zawiesić swoją działalność gospodarczą. Jednak musi przy tym pamiętać o pewnych ramach czasowych narzuconych przez ustawodawcę – od jednego do dwudziestu czterech miesięcy. W tym czasie właściciel firmy nie może jej prowadzić ani osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Prawa podatnika w trakcie trwania zawieszenia działalności gospodarczej

• zezwolenie na wykonywanie wszelkich czynności, które mają na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów;
• zbywanie własnych środków trwałych i wyposażenia;
• osiąganie przychodów finansowych z tytułu działalności prowadzonej przed zawieszeniem działalności gospodarczej;
• przyjmowanie należności powstałych przed okresem zawieszenia.

Obowiązki podatnika w trakcie trwania zawieszenia działalności gospodarczej

• wykonywanie wszelkich obowiązków nakazanych przepisami prawa;
• regulacja zawieszenia powstałego przed zawieszeniem działalności gospodarczej;
• uczestniczenie w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed jej zawieszeniem;
• poddanie się kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

Zwolnienie ze składania deklaracji podatkowych nie dotyczy:

• okresów rozliczeniowych, w których podatnik musi dokonywać rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz, w czasie których musi realizować korekty podatku naliczonego;
• niepełnych okresów rozliczeniowych występujących podczas zawieszenia działalności gospodarczej;
• podatników nabywających towary lub realizujących import usług, w zakresie których są podatnikami;
• podatników realizujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Podatnicy VAT UE

Od 1 kwietnia 2011 r., zgodnie ze zmianami ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach z dnia 18 marca 2011 r., także podatnicy VAT UE mają prawo do zwolnienia ze składania deklaracji na okres zawieszenia działalności gospodarczej.

Składanie deklaracji w okresie zawieszenia

Przedsiębiorcy zawieszający swoją działalność gospodarczą nie mają prawa do kumulowania podatku naliczonego, który pojawi się u nich w okresie zawieszenia i wykazanie jego sumy po wznowieniu działalności gospodarczej. W takiej sytuacji mogą jedynie:

• nie odliczać podatku naliczonego z otrzymanych faktur przez okres zawieszenia; jednak w tym przypadku podatnicy będą zobowiązani do jednorazowego złożenia odpowiedniej sumy deklaracji za cały okres zawieszenia działalności;
• złożyć deklarację za okres, w którym przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego; w tym przypadku muszą przenosić narastającą kwotę podatku VAT naliczonego na kolejne miesiące lub ubiegać się o zwrot bezpośredni przysługujący im w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji.

Korekta a zawieszenie działalności gospodarczej

Podatnik mimo zawieszenia działalności gospodarczej jest zobowiązany do złożenia odpowiedniej korekty do deklaracji podatku naliczonego – złożonej jeszcze przed zawieszeniem działalności za okres, w którym go odliczył.

Składanie deklaracji po zbyciu własnych środków trwałych lub wyposażenia

W przypadku zbycia własnych środków trwałych i wyposażenia podatnik powinien złożyć deklarację VAT za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy od tej transakcji. Jednak nie oznacza to wznowienia działalności gospodarczej. Jest to zdarzenie sporadyczne i stanowiące wypełnienie ustawowego obowiązku wynikającego z art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy o VAT.