Ulga na zakup kasy fiskalnej po przekształceniu działalności

Kasa fiskalna to urządzenie, które w przypadku punktów sprzedaży detalicznej występuje niemal zawsze. Podatnicy, kupując kasy, zazwyczaj korzystają z ulgi na ich zakup. Czy ulga na zakup kasy fiskalnej podlega zwrotowi w przypadku przekształcenia działalności?

Obowiązek instalacji kasy fiskalnej

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług – dalej: ustawa o VAT. 

Zgodnie z ust. 1 art. 111 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Tym samym powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Przez sprzedaż, w myśl art. 2 pkt 22 ustawy, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Ulga na zakup kasy fiskalnej

Zgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od niego kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

Jak wynika z powyższego przepisu, odliczenie (ulga) przysługuje tylko przy zakupie kas w związku z wypełnieniem powstającego po raz pierwszy u danego podatnika obowiązku ewidencjonowania. Przepis ten stanowi bowiem o ulgach przysługujących przy zakupie kas rejestrujących zgłoszonych na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania. 

Ulga na zakup kasy fiskalnej online

Obecnie wielu podatników jest zobligowanych do wymiany obecnych kas na kasy online. W związku z tym ustawodawca wprowadził nową ulgę na zakup kasy online.

Nowe regulacje przewidują system zwrotu kwot wydanych na zakup kasy online w wysokości 90% zakupu (bez podatku), jednakże nie więcej niż 700 zł dla:

• podatników, u których powstał obowiązek prowadzenia ewidencji i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży w obowiązujących terminach przy użyciu kas online;
• podatników, u których nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji i którzy dobrowolnie rozpoczną prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas online oraz wcześniej nie stosowali innych rodzajów kas do prowadzenia ewidencji sprzedaży;
• podatników zobligowanych do wymiany kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii na kasy online ze względu na działalność prowadzoną w określonych ustawą branżach.

Ulga na zakup kasy, w odniesieniu do podatników, u których powstał obowiązek prowadzenia ewidencji i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy użyciu kas online oraz podatników, u których nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji i którzy dobrowolnie rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas online oraz wcześniej nie stosowali innych kas do prowadzenia ewidencji sprzedaży, przysługuje, jeżeli zakup nastąpił nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji sprzedaży. Ponadto ulga na zakup kasy przysługuje również tym podatnikom, którzy na podstawie ustawy zostali zobligowani do wymiany dotychczas stosowanych kas na kasy online ze względu na prowadzenie działalności w określonych branżach.

Zwrot ulgi na zakup kasy fiskalnej

Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, a także w przypadku naruszenia warunków związanych z odliczeniem tych kwot, określonych w przepisach wykonawczych. Na podstawie § 6 ust. 1 obowiązującego do 30 kwietnia 2019 roku Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2010 roku w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadkach gdy w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:

1. zaprzestaną działalności;
2. nastąpi otwarcie likwidacji;
3. zostanie ogłoszona upadłość;
4. nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy;
5. dokonają odliczenia z naruszeniem warunków, o których mowa w § 2 i 3.

Zwrot odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących odnosi się tylko do tych kas, których te warunki lub przypadki dotyczyły (patrz § 6 ust. 2 rozporządzenia w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących).

Zwrot w przypadku przekształcenia działalności

Na wstępie należy podkreślić, że organy podatkowe pozwalają na użytkowanie kas poprzedników po przekształceniu. Podmiot może korzystać z kasy poprzednika po dokonaniu odczytu kasy i po wprowadzeniu aktualnych danych nowej spółki. Powyższe potwierdza interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 czerwca 2017 roku (numer 0111-KDIB3-1.4012.6.2017.1.WN).

W przypadku korzystania z kas fiskalnych poprzednika oczywiście nowy podmiot nie ma obowiązku do zwrotu wcześniej odliczonych kwot ulgi na ich zakup.

Przykład 1.

1 października 2021 roku nastąpiło przekształcenie firmy ABC w ABC spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przekształcenie nastąpiło na podstawie art. 551 w zw. z art. 584 Kodeksu spółek handlowych. Zmiana formy prawnej, a w konsekwencji nazwy, nie miała wpływu na kontynuację działalności. Podatnik używał pięciu kas fiskalnych. Po przekształceniu przestał ich używać i postanowił zakupić nowe. Skorzystał wcześniej z ulgi na ich zakup. Używał kas tylko rok. Czy musi zwrócić ulgę? Czy podatnikowi przekształconemu będzie przysługiwało prawo do ulgi na zakup nowych kas rejestrujących?

W tym przypadku podatnik winien dokonać zwrotu ulgi na zakup kas. Zwrotu dokonuje nowy podmiot, czyli spółka z o.o., ponieważ mamy do czynienia z sukcesorem podatkowym.

Należy także stwierdzić, że spółce kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną zgodnie z art. 551 i art. 558 ksh nie będzie przysługiwało prawo do ulgi z tytułu zakupu nowych kas rejestrujących, gdyż jest ona jednorazowa i dotyczy tylko kas zgłoszonych na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania, a w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia ze zmianą formy prawnej kontynuowanej działalności gospodarczej osoby fizycznej – nie dochodzi do likwidacji działalności podmiotu przekształcanego. Nie ma on podstawy prawnej do odliczenia od podatku kwoty wydatkowanej z tytułu nabycia nowych kas rejestrujących, ponieważ nie jest podatnikiem, który rozpoczyna ewidencjonowanie, zgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT.

Podsumowując, w przypadku przekształcenia działalności gospodarczej, jeśli podmiot zaprzestanie używania wcześniej zakupionych kas, może być zobowiązany do zwrotu ulgi na ich zakup.